- ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR?
Araç değer kaybı; trafik kazası geçirmiş ve hasara uğramış bir aracın piyasa rayicine göre bedelinin düşmesidir. Kaza sonucu hasar gören araç, tümüyle orijinal parçaları ile tamir edilse dahi araçta değer kaybı meydana gelecektir.
Araçta değer kaybı meydana gelmesinin asıl nedeni kaza sonrası tramer kaydının yapılmasıdır. Kaza sonrası işlem gören ve tramer kaydı olan bir aracın satılması, işlem görmemiş ve tramer kaydı olmayan bir araca göre çok daha zordur. Bu şekilde satılan araçların hiç kazaya karışmamış ve işlem görmemiş emsallerine göre daha ucuza satılması nedeniyle kazadan dolayı meydana gelecek zararın sürücünün kusur oranı da dikkate alınarak tazmin edilmesi gerekmektedir.
- ARAÇ DEĞER KAYBI TALEP EDEBİLMENİN ŞARTLARI NELERDİR?
- Çift taraflı kaza olması,
- Değer kaybı talep edecek tarafın kazada %100 kusurlu olmaması,
- Araçta bir hasar oluşması,
- Parçaların daha önce başka bir kaza nedeni ile onarılmamış olması,
- Araçta ağır hasar (pert) kaydı olmaması.
- DEĞER KAYBINI KİM KARŞILAR?
Değer kaybını ödemesi gereken taraf, meydana gelen kazada kusuru bulunan taraftır. Değer kaybının tazminin talep edecek tarafın gerçekleşen trafik kazasında kusursuz olması veya tam kusurlu olmaması gerekmektedir.
Kusursuz olma durumunda araç sahibi meydana gelen değer kaybının tamamını talep edebilmekte iken, tam kusurlu olmaması halinde meydana gelen değer kaybını kusurunun bulunmadığı oranda alabilmektedir.
- DEĞER KAYBI KARŞI TARAFIN SİGORTA ŞİRKETİNDEN TALEP EDİLİR.
Araç sahiplerinin her yıl yaptırmakta olduğu Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortalarında ödenen primlerin içerisinde değer kaybı teminatı da yer almaktadır. Bu teminat, trafik kazası yaptıktan sonra başka bir araca zarar verdiğimizde devreye girmekte ve kazada meydana gelen değer kaybını karşılamaktadır. Dolayısıyla araç değer kayıpları kusurlu olan araç sahibi veya sürücüden değil, aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortasının yaptırıldığı sigorta şirketinden talep edilir.
- ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Araç değer kaybı hesaplamasında aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Aracın marka ve modeli,
- Aracın model yılı ve trafiğe çıkış tarihi,
- Aracın kaza anındaki kilometresi,
- Aracın kaza tarihi itibariyle serbest piyasa koşullarına göre ikinci el piyasasındaki rayiç değeri,
- Aracın hasar geçmişi ve niteliği, (pert kaydı)
- Aracın daha önce onarım gören parçaları.
“Araçta meydana gelen değer kaybının; aracın serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız haldeki ikinci el rayiç değeri ile aracın yaşı, özellikleri, hasar miktarı ve hasarlı kısımların özelliği ve daha önce karışmış olduğu kaza da dikkate alınarak kazadan sonraki onarılmış halinin rayiç değeri tespit edilip bu iki miktar arasındaki azalmaya göre hesaplanması gerekir.” (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi – 2017/10599)
Aracın yalnızca plastik tampon aksamı, camları, mekanik motor aksamı gibi bölümlerinde meydana gelen hasarlar ve buna ilişkin onarımlar değer kaybı hesaplanmasına dâhil edilmemektedir.
Aynı zamanda araçta ağır hasar kaydı (pert kaydı) olması hâlinde ve kaza sonrası hasar gören parçaların daha önce de onarım görmüş olması hâlinde değer kaybı çıkmayacaktır.
- ZAMANAŞIMI
6098 sayılı Borçlar Kanununun 72. Maddesi uyarınca “Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.”
Buna göre, araç değer kayıplarına ilişkin taleplerde zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.
